Η μετάβαση του νηπίου από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο

Δύο πράγματα πρέπει να αποκτήσουν τα παιδιά 

από τους γονείς τους:

“Ρίζες και Φτερά”

J. W. von Goethe

Η μετάβαση ενός νηπίου, από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό είναι μια περίοδος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αν και το παιδί παραμένει στην ίδια βαθμίδα εκπαίδευσης εντούτοις έχει να αντιμετωπίσει ποικίλες αλλαγές.


• Αλλαγή στην ομάδα των συμμαθητών/-τριών
• Αλλαγή του εκπαιδευτικού
• Αλλαγή του χώρου και της διαρρύθμισής του
• Αλλαγή στη διαχείριση του σχολικού χρόνου και της οργάνωσης του τρόπου εργασίας
• Αλλαγή της ελεύθερης κίνησης μέσα στην τάξη, με ταυτόχρονη αλλαγή στον τρόπο αξιολόγησης της σχολικής του επίδοσης

Κατά την αποφοίτησή του από το Νηπιαγωγείο το παιδί νιώθει χαρά,

υπερηφάνεια, αυτοπεποίθηση,ευχαρίστηση, είναι γεμάτο κίνητρα για περαιτέρω ανάπτυξη,αισθάνεται έτοιμο και δυνατό να εξερευνήσει τον κόσμο.

Συχνά όμως όχι μόνο το ίδιο αλλά και ο κοινωνικός περίγυρος γεμίζουν το παιδί με αβεβαιότητα, άγχος, αγωνία, αναστάτωση.

Πολλές φορές ακούμε την έκφραση:

καλά πέρασες στο νηπιαγωγείο τώρα να δούμε τι θα κάνεις;

ή η νηπιαγωγός σου ήταν καλή, οι δασκάλες όμως βάζουν τιμωρίες, το ξέρεις;...κά.

Εκφράσεις που το μόνο που καταφέρνουν είναι να τρομοκρατήσουν το παιδί και να το αγχώσουν για την νέα του χρονιά.

Το παιδί τότε ανησυχεί με συνέπεια αρκετές φορές να παρουσιάζει συμπτώματα άρνησης, νευρικότητας,δυσφορίας, φοβίας για την νέα κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει.

Βέβαια σημαντικό ρόλο στη ομαλή προσαρμογή του παιδιού και στο να μην παραιτηθεί εξ αρχής από την προσπάθεια να αντιμετωπίσει το άγνωστο παίζει και το κατά πόσο αισθάνεται ότι έχει μια βάση σχετικών γνώσεων και ικανοτήτων.

Τότε θα αντεπεξέλθει με επιτυχία στην νέα κατάσταση.

Είναι προφανές και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση το ότι όλοι οι άνθρωποι αισθανόμαστε ικανοποίηση και ενισχύεται η αυτοπεποίθησή μας όταν αντιμετωπίζουμε με επιτυχία μια δύσκολη κατάσταση. Έτσι οδηγούμαστε σε υψηλότερο επίπεδο ικανοτήτων και τελικά σε περαιτέρω προσωπική ανάπτυξη και πρόοδο.

Αποφεύγοντας λοιπόν κάποια λάθη, που φυσικά τις περισσότερες φορές γίνονται χωρίς την θέλησή μας, οδηγούμαστε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, η μάθηση να προκαλεί ευχαρίστηση και χαρά στο παιδί , πράγμα που αποτελεί τον βασικό σκοπό και στόχο της διδασκαλίας στο νηπιαγωγείο.

Σημαντικός και ο ρόλος των γονέων   

 στην προκείμενη φάση της ζωής
 του παιδιού τους.
                                                                       

Τι δεν πρέπει να ξεχνάνε οι γονείς

Οι γονείς θα πρέπει να φροντίζουν ώστε:

• Το παιδί πρέπει να έχει σταθερό βιολογικό ρυθμό, δηλαδή σταθερές ώρες φαγητού, ύπνου, εργασίας και ανάπαυσης.
• Να συναποφασίζουν τους κανόνες με το παιδί τους, αλλά και να επιμένουν στην τήρησή τους
• Με ήπια σταθερότητα θα πρέπει να επιβάλλουν απαγορεύσεις οι οποίες θα πρέπει  να είναι λίγες και στα μέτρα του παιδιού.
• 
  
• 
  Όρια στην τήρηση του χρόνου.
•  Κάθε πράγμα αρχίζει και τελειώνει στην ώρα του
• να μην κάνουν χρήση απειλών, αμοιβών, ποινών σε σχέση με τις σχολικές τους επιδόσεις, αλλά οπωσδήποτε να ενθαρρύνουν κάθε προσπάθεια του παιδιού
• να μην κάνουν συγκρίσεις με τα αδέλφια ή άλλα παιδιά για τις σχολικές επιδόσεις.
• Να μην επιμένουν στην ξεκομμένη εκμάθηση της γραφής, της ανάγνωσης και της  αρίθμησης. Να προσπαθούν να αναδεικνύουν διαρκώς την κοινωνική αναγκαιότητά τους. Να φροντίζουν να δίνουν στα παιδιά τους συνεχώς γενικές γνώσεις και πολλαπλές πληροφορίες.
• Να επιβραβεύουν τα δυνατά σημεία του παιδιού τους, για να βελτιώσουν τα αδύνατα
• να ρωτούν κάθε μέρα το παιδί τους πως πέρασε στο σχολείο, να ακούνε τι τους λέει και να συζητούν υπεύθυνα μαζί του, όχι μόνο όταν έχει κάποιο πρόβλημα, αλλά για οποιοδήποτε ενδιαφέρον του.
  Όλα τα παραπάνω αποτελούν έννοιες και τρόποι αντιμετώπισης καταστάσεων και έχουν διδαχθεί και εφαρμοστεί σε ένα σύγχρονο νηπιαγωγείο. Στο χέρι των γονέων είναι η συνέχιση της εφαρμογής τους.
  Ας μη ξεχνάνε ότι:
• Είναι σημαντικότερο το πώς ασχολούνται με το παιδί τους από το πόσο ασχολούνται με αυτό.
• Είναι θεμιτό και οι ίδιοι να χρειάζονται χρόνο για την προσωπική και επαγγελματική τους ή άλλη ανάπτυξη.
• Ούτε οι ίδιοι είναι αλάνθαστοι!      
  

  

  
  

Συχνές ερωτήσεις των γονέων

1. Όταν μαθαίνω στο παιδί μου να γράφει και να διαβάζει πριν πάει στο δημοτικό σχολείο, το προετοιμάζω σωστά για τη σχολική ένταξη;

Εξαρτάται από:

• το πόσο το θέλει και από το πόσο επίμονα το ζητάει το ίδιο το παιδί
• τον τρόπο, τη μέθοδο και το κλίμα μέσα στο  οποίο γίνεται αυτή η προετοιμασία,
• το αν οι γονείς δεν ξεχνούν ότι στη σωστή προετοιμασία προτεραιότητα έχει η ανάπτυξη των βασικών επικοινωνιακών -κοινωνικών δεξιοτήτων.

2.Να αγοράσω τα εγχειρίδια της πρώτης δημοτικού πριν πάει το παιδί μου στο δημοτικό, για να το προετοιμάσω έγκαιρα, ώστε να είναι ομαλή η προσαρμογή του στην πρώτη τάξη;

ΟΧΙ. Η ομαλή προσαρμογή εξαρτάται κυρίως από την ικανότητα του παιδιού να ανταποκρίνεται με επιτυχία σε δύσκολες ή και άγνωστες καταστάσεις που προκαλούν οι διαφορές μεταξύ του νηπιαγωγείου, του δημοτικού και της οικογένειας.

Αυτή την ικανότητα την αποκτά το παιδί όταν έχει αναπτύξει τις βασικέςεπικοινωνιακές -κοινωνικές δεξιότητες, στις ποίες έγινε αναφορά πιο πάνω.

3.Δεν γνωρίζω τι προσδοκίες έχει το παιδί μου για το σχολείο, αποφεύγει κάθε σχετική συζήτηση. Τι μπορώ να κάνω για να ανοίξω τη συζήτηση;

Είναι αναγκαίο να ανοίξουμε μια τέτοια συζήτηση, γιατί έτσι θα γνωρίσουμε τι σκέφτεται το παιδί για το δημοτικό σχολείο και ανάλογα θα χειριστούμε την κατάσταση.

Ένας τρόπος για να το κάνουμε αβίαστα είναι να διαβάσουμε στο παιδί παραμύθια που αναπτύσσουν το θέμα της μετάβασης, δίνοντάς του έτσι την ευκαιρία να εκδηλώσει τις σκέψεις του.

4. Δεν κάνω καμία προετοιμασία για την μετάβαση του παιδιού μου στο δημοτικό

α) νομίζω ότι είναι δουλειά του σχολείου και

β) φοβάμαι ότι μπορεί να κάνω λάθος και να ενεργήσω αντίθετα από τις μεθόδους του σχολείου.

Ούτε ο εφησυχασμός, ούτε η υπερβολική έγνοια είναι η ενδεικνυόμενη στάση προς την επικείμενη σχολική ένταξη του παιδιού.

Οι γονείς θα πρέπει να συντονίζουν τις παιδαγωγικές τους μεθόδους με αυτές που υιοθετούνται στο νηπιαγωγείο, τουλάχιστον δύο χρόνια πριν την ένταξη του παιδιού στο δημοτικό σχολείο.

Η εμπειρία αυτή θα τους βοηθήσει σημαντικά να προσαρμοστούν αργότερα και στις απαιτήσεις του δημοτικού σχολείου.

Ας μη παραβλέπουμε το γεγονός ότι η μεταβατική περίοδος και η αλλαγή τρόπου δράσης και ευθυνών είναι και για τους ίδιους.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι:              

α) η ΣΩΣΤΗ προετοιμασία του παιδιού είναι μια συλλογική προσπάθεια, σχολείου -γονέα-κοινωνίας και φυσικά του ίδιου του παιδιού (ανάλογα με τον βαθμό που έχει αναπτύξει τις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες).

β) θα πρέπει το παιδί να έχει μια βάση σχετικών γνώσεων και ικανοτήτων.

Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη γνωστική τους ικανότητα σε σχέση με το σύνολο της τάξης και τις απαιτήσεις του σχολείου.

γ)Οι πρακτικές αντιμετώπισης των γονέων θα πρέπει να ταυτίζονται προς τις μεθόδους του σχολείου.

δ) συχνή επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό της τάξης,την/ον νηπιαγωγό κατά την διάρκεια φοίτησης στο νηπιαγωγείο και την/ον δασκάλα/ο αργότερα. Καλύτερο θα ήταν να τους προετοίμαζαν πριν για την επίσκεψη, προκειμένου να τους δώσουν το χρονικό περιθώριο να προετοιμαστούν και έτσι να έχουν οι ίδιοι μια πιο ολοκληρωμένη                                                                     εικόνα για το παιδί τους.

Και ας μη ξεχνάμε ότι οι διακοπές είναι σημαντικές για όλους,

 μα πιο πολύ για τα παιδιά!

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ !!!!!!

Σύνταξη άρθρου:

κα Μπούρα Στέλλα

Νηπιαγωγός 

Πηγές:

Βρυνιώτη και Ματσαγκούρα, (Παιδαγωγική Επιθεώρηση)

Βρυνιώτη, (Επιστήμες Αγωγής)

Clark Ch. (Parent involvement in the transition to school)

Margetts (Understanding and supporting children)

Υ.Ε.Π.Θ.

ΚΠΣ